Sigorta başlangıç yılına göre değişen emeklilik sistemi, 94, 2008 ve 18 yıllarında işe başlayanlar için alternatif erken emeklilik fırsatları sunuyor. 3600, 4.500 ve 5400 prim günü baz alınarak şekillenen modellerle, belirli koşulları sağlayan sigortalılar daha erken emeklilik imkânı kazanabilecek. Emeklilik yaşı, prim günü ve çalışma süresi gibi kriterler dikkate alınarak hazırlanan bu yeni sistem, milyonlarca sigortalı için farklı emeklilik seçeneklerini mümkün kılıyor.
Sigorta yılına göre emeklilik şartları tekrar şekilleniyor
Sosyal güvenlik sisteminde yapılan son yeniliklerle, ilk işe giriş tarihine bağlı olarak emeklilik koşulları yeniden düzenleniyor. 94, 08 ve 18 yıllarında çalışmaya başlayan sigortalılar için 3600, 4500 ve 5400 prim günü temelinde erken emeklilik fırsatı sağlanıyor. Yaş ve hizmet yılı birlikte değerlendirilerek oluşturulan bu modeller, daha kısa sürede emekli olmayı hedefleyen vatandaşlara seçenekli sistemler sunuyor.
Farklı yıllar farklı sistemler
Türkiye’de emeklilik sistemi, sigorta giriş tarihine göre şekilleniyor. 1994, 2008 ve 2018 gibi önemli tarihlerde sigortalı olanlar için çeşitli gün sayısıyla kısmi emeklilik fırsatları sunuluyor. Sosyal güvenlik düzeninde yer alan bu alternatif hesaplamalar, eksik prim günü bulunan ya da çalışma süresi sınırlı kalan çalışanlara yeni fırsatlar tanıyor.
1994 öncesi için 3600 gün formülü
09.09.1999 tarihinden önce sigortalı olan vatandaşlar, 15 yıl çalışma ve 3.600 gün prim şartlarını tamamladığında erken emeklilik imkânı elde edebiliyor. Bayanlarda yaş sınırı elli, erkek sigortalılarda ise elli beş olarak uygulanıyor. Kesintili çalışma geçmişi olanlar için bu model cazip bir seçenek sunuyor.
2008 girişlilere 4500 günle emeklilik yolu
2000 ve sonrası sigorta başlangıcı olan çalışanlar için erken emeklilik koşulları biraz daha zor. Bu grup, 4500 prim günü ve 25 yıl çalışma ile emekliliğe hak kazanabiliyor. Kadınlarda yaş sınırı 58, erkekler 60 yaşında emekli olabiliyor. Bu sistem, prim ödemelerini aksatmayan ancak uzun sigortalılık süresine ulaşmakta zorlanan çalışanlara önemli bir avantaj tanıyor.
2018 sonrası girişlerde 5400 günlük model
2008’den sonra SGK kaydı açılanlar için en yüksek erken emeklilik şartları uygulanıyor. Bu çalışan kişiler için 5400 prim günü ve 25 yıl çalışma süresi aranıyor. Kadınlar 58, erkek sigortalılar 60 yaşında emeklilik hakkı kazanabiliyor.
Engelli ve malulen emeklilik seçenekleri
Engelli çalışanlara özel emeklilik
En az yüzde 40 sağlık raporu sahip olan çalışanlar, engelli indirimi hakkı ile yaş şartı olmadan emekliliğe hak kazanabiliyor. Prim gün sayısı ve çalışma yılı, engellilik oranına göre değişiyor:
– %40–49 arası için 18 yıl ve 4100 gün,
– %50 ila %59 arası için 16 yıl ve 3.700 gün,
– %60 ve üzeri için on beş yıl ve 3960 gün gerekiyor.
Malulen emeklilikte sağlık raporu şart
İş gücünün büyük kısmını kaybeden bireyler, sağlık kurulu raporu ile 1.800 gün prim temelinde emekliliğe başvurabiliyor. Bu uygulama, sadece çalışamayacak durumda olan kişiler için uygulanabilir. Emeklilikten sonra çalışma durumunda emekli aylığı iptal ediliyor.
Prim avantajı ile erken emeklilik
Bakım yükü taşıyan kadın sigortalılar için özel bir erken emeklilik desteği uygulanıyor. Bu annelerin prim günlerine yıllık %25 oranında artış sağlanıyor. Aynı zamanda bu ek primler, emeklilik yaşından eksiliyor. Böylece kadınlar daha erken emeklilik fırsatı elde ediyor.
Uzun vadeli emeklilik planı
-
Emeklilik planınızı, sigorta başlangıç tarihinize göre belirleyin.
-
Eksik günlerinizi, borçlanma seçenekleriyle doldurun.
-
Engelliyseniz, vergi indirimi gibi özel hakları inceleyin.
-
Engelli evladınız bulunuyorsa, ek prim avantajlarından yararlanarak emeklilik yaşınızı öne çekebilirsiniz.