Avrupa Konseyi'nin verilerine göre Fransa, Romanya ve Kıbrıs'tan sonra Avrupa'nın en kalabalık cezaevlerine sahip.
Paris 2024 Olimpiyatları öncesinde fakir bir banliyöyü adi suçlulardan ve sokak uyuşturucu satıcılarından “temizlemeyi” amaçlayan polis baskınları, kapasitesinin neredeyse iki katı kapasiteyle çalışan aşırı kalabalık bir hapishane üzerindeki baskıyı artırıyor.
Seine-Saint Denis banliyösündeki gri, beton bir gözaltı merkezi olan Villepinte, 26 Temmuz'da başlayacak Oyunlar sırasında boks ve eskrim müsabakalarına ev sahipliği yapacak olan Paris'in Kuzey Arenası'na 2,5 kilometre uzaklıkta bulunuyor.
1991 yılında açılan ve Fransa'nın en yoğun cezaevleri arasında yer alan Villepinte, duruşma öncesi tutukluluk ve kısa cezalar için kullanılıyor.
Bobigny başsavcısı Eric Mathais, Reuters'e verdiği röportajda “Hapishane yönetiminin kötü günlere hazırlanması gerekiyor” dedi.
Mathais, Olimpiyatlardan önce mahkum sayısını azaltmanın gerçekçi olmadığını söyledi.
Başsavcı, “Hapsedilen kişilerin sayısını sınırlamamız gerekiyor, ancak bunu söylemek yapmaktan daha kolay çünkü açıkça herkesten daha baskıcı olmaları konusunda aşırı baskı altındalar” dedi.
Bobigny'deki 13 savcı, hakim, avukat ve mahkeme çalışanı Reuters'e, Seine-Saint-Denis'teki adalet sisteminin kapasitesinin sınırında olduğunu ve Olimpiyatlara hazırlık konusunda her zamankinden daha fazla çalıştığını söyledi.
Cezaevi müdürü Pascal Spenle'ye göre, 582 kişi kapasiteli cezaevinde 8 Nisan itibarıyla 1.048 mahkûm bulunuyordu. Spenle, hapishanenin teknik olarak daha fazlasını kaldıramayacağını söyledi.
Reuters'in görüştüğü dört mahkum, günlerinin çoğunu tek kişi için tasarlanmış hücrelerde geçirdiklerini, ancak yalnızca üç kişiyi ağırlayabildiklerini, ortak banyoyu kullandıklarını ve günaşırı duş aldıklarını söyledi. Cezaevi yetkilileri en az 17 mahkumun yerdeki şiltelerde uyuduğunu söyledi.
20 yaşındaki mahkûm Yanis, aylardır hapishane çalışma programı için bekleme listesinde olduğunu söyledi. İki hücre arkadaşından biri olan 25 yaşındaki Adil, yedi aydır yeniden entegrasyon kurulunun hiçbir üyesiyle tanışmadığını söyledi.
Cezaevi doktoru Ludovic Levasseur, son yıllarda akıl sağlığı hizmetlerine olan talebin arttığını gördüğünü, aşırı kalabalığın ise 60'a kadar hastayla ilgilenen psikologlar için uzun bekleme listeleri anlamına geldiğini söyledi.
Bobigny mahkemesi yargıçları, kırılma noktasına ulaşmamak için geçen yıl Villepinte ve başka bir hapishaneden erken tahliye edilenlerin sayısını neredeyse ikiye katlayarak yaklaşık 500'e çıkardı.
Cezaevi ve Adalet Bakanlığı'ndan alınan veriler, geçen yıl nisan ayında yüzde 177, bir önceki yıl ise yüzde 168 kapasiteyle çalışan Villepinte'nin bu ay başında da yüzde 180 kapasiteyle çalışmaya devam ettiğini gösteriyor.
Spenle, Olimpiyatlarda beklenen artış öncesinde Villepinte'nin mahkumlarını başka hapishanelere naklederek 220 yer açmayı planladığını söyledi. Uzun vadede cezaevine yeni bir kanadın ekleneceğini belirtti.
Adalet Bakanı Eric Dupond-Moretti, Fransız savcılara yazdığı 15 Ocak tarihli mektubunda, Oyunları sekteye uğratabilecek ihlallere “hızlı, güçlü ve sistematik tepki verilmesi” çağrısında bulundu.
Bakanlık sözcüsü Cedric Logelin, bakanlığın Oyunlar sırasında aşırı kalabalığı azaltmak ve suçları önlemek için önlemler aldığını söyledi. Mahkemelerin kararlarının bağımsız olduğunu söyledi.
“Kısa Vadeli Çözümler”
Olimpiyat etkinliklerinin çoğu Seine-Saint-Denis'te gerçekleşiyor. Fransa'da göç oranının en yüksek olduğu bölge aynı zamanda en fakir bölgedir.
Öğretmenler, bölgedeki okulların kaynaklarının yetersiz olması nedeniyle Şubat ayından bu yana grevde. Evsiz ve serseri nüfus bölgede kamplar ve gecekondu mahalleleri kurdu. Bazı mahallelerde resmi olmayan satıcılar sokaklarda sıralanıyor.
Bölgesel Ile Saint Denis şehrinin belediye başkanı Mohamed Gnabaly, Olimpiyatların yatırım eksikliği nedeniyle yıllardır ertelenen altyapı ve konut geliştirme çalışmalarına yardımcı olduğunu söyledi.
Ancak Fransız cezaevi ve hukuk araştırma merkezi CESDIP'ten sosyolog Olivier Cahn, polis müdahalesinin ve sert cezaların orantısız bir şekilde yoksul, göçmen ve evsiz nüfusu etkilediğini söyledi.
Cahn, “Elimizde olan tek şey kısa vadeli çözümler” dedi.
Savcı Mathais, bölgede uyuşturucu ticareti ve ruhsatsız satışlar gibi sokak suçlarını hedef alan ve geçen yıl başlatılan sıfır toleranslı polislik girişiminin hapishane nüfusunu artırdığını söyledi.
Öte yandan baskı, Reuters'in görüştüğü hukuk uzmanlarının eleştirilerine de yol açtı.
Bobigny'nin savunma avukatı Fouad Qnia, ruhsatsız sokak satıcıları gibi ihlallere yönelik sert cezaların orantısız olduğunu ve halihazırda savunmasız insanları daha da marjinalleştirebileceğini söyledi.
Her ne kadar yabancılar 2020 yılında Fransa'da genel nüfusun yalnızca %10'unu oluştursa da, ulusal istatistiklere göre hapishane nüfusunun %21'ini temsil ediyorlardı.
Fransa etnik istatistik tutmuyor ancak bazı sosyolojik araştırmalar cezaevlerinde siyahi ve Arap erkeklerin yoğunluğunun daha fazla olduğunu doğruluyor.
Hapishaneler dolu
Avrupa Konseyi'nin verilerine göre Fransa, Romanya ve Kıbrıs'tan sonra Avrupa'nın en kalabalık cezaevlerine sahip.
Adalet Bakanlığı'nın verilerine göre Fransa'da cezaevleri hiç bu kadar dolmamıştı.
Avrupa Konseyi geçen ay aşırı kalabalığın kötüleşmesiyle ilgili “derin endişesini” dile getirdi.
Eski mahkumlarla çalışan Emergence 93 adlı yardım kuruluşu, cezaevlerindeki aşırı kalabalık nedeniyle faaliyetlere ve desteğe sınırlı erişimin topluma yeniden entegrasyonu zorlaştırdığını söyledi.